Τι είναι τα εμβόλια
Τα εμβόλια είναι αντιγόνα, δηλαδή ουσίες που προέρχονται από λοιμογόνους παράγοντες (ιούς ή μικρόβια), επεξεργασμένους με τέτοιον τρόπο, ώστε χορηγούμενα στον άνθρωπο να διεγείρουν την άμυνα του οργανισμού, χωρίς να προκαλούν νόσηση.
Σκοπός τους είναι η ανάπτυξη αντισωμάτων και η εγκατάσταση ανοσίας, η οποία αφορά μόνο τον λοιμογόνο παράγοντα που αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο εμβόλιο. Στην προσπάθεια να γίνονται όσο το δυνατόν λιγότερα τσιμπήματα στα παιδιά, προτιμάμε σήμερα τα συνδυασμένα εμβόλια, που περιλαμβάνουν σε μία σύριγγα πολλά αντιγόνα και έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα με τα μεμονωμένα. Ο ρόλος τους είναι προληπτικός, καθώς δίνουν στον οργανισμό τα όπλα για να αντεπεξέλθει στη μάχη ενάντια σε ιούς και μικρόβια. Για τον σκοπό αυτό, είναι απαραίτητη η συνεργασία γιατρού και γονιών, και η σωστή ενημέρωσή τους για τα νέα δεδομένα. Ο βασικός εμβολιασμός αρχίζει στη βρεφική ηλικία και αποσκοπεί στην απόκτηση προστατευτικής ανοσίας. Συμπληρώνεται από δόσεις αναζωπύρωσης, που γίνονται αργότερα, με σκοπό την επίτευξη ανοσίας μεγαλύτερης διάρκειας. Με στόχο την εμβολιαστική κάλυψη και με βάση τις διεθνείς οδηγίες, αλλά και σύμφωνα με τις τρέχουσες επιδημιολογικές συνθήκες, κάθε χώρα καταρτίζει ένα χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών, το οποίο ανανεώνεται και αναπροσαρμόζεται τακτικά, συνήθως κάθε 1-2 χρόνια. Ο βασικός εμβολιασμός μπορεί να τροποποιηθεί είτε με την προσθήκη νέων εμβολίων, είτε με την κατάργηση παλιών. Σε περίπτωση παράλειψης εφαρμογής του εμβολιαστικού χρονοδιαγράμματος, οι εμβολιασμοί μπορεί να γίνουν σε οποιαδήποτε ηλικία. Επίσης, αν για κάποιον λόγο δεν γίνει μία δόση στο ενδεδειγμένο χρονικό διάστημα, οι προηγούμενες δόσεις δεν χάνονται και ο εμβολιασμός συνεχίζει από εκεί και πέρα, χωρίς να ξεκινήσει από την αρχή. Γενικά, για την τήρηση του προτεινόμενου εμβολιαστικού χρονοδιαγράμματος συνιστάται ο προληπτικός έλεγχος όλων των παιδιών ηλικίας 11-12 χρόνων, ώστε να διορθωθούν τυχόν εμβολιαστικά σφάλματα και παραλείψεις, και να προγραμματιστεί ο εμβολιασμός με δόσεις αναζωπύρωσης.
Πότε έχει επιτυχία ο εμβολιασμός ενός παιδιού;
Γενικές οδηγίες:
- Το παιδί πρέπει να εξετάζεται πάντοτε από παιδίατρο πριν από τον εμβολιασμό.
- Οι εμβολιασμοί είναι καλό να γίνονται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που καθορίζει το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.
Οδηγίες συντήρησης:
- Τα εμβόλια διατηρούνται σε χαμηλή θερμοκρασία και πρέπει να αποφεύγεται η παραμονή τους εκτός ψυγείου για πολλή ώρα. Η φύλαξη πρέπει να γίνεται στο εσωτερικό του ψυγείου και όχι στην πόρτα του.
- Πάντοτε πρέπει να ελέγχεται η ημερομηνία λήξης του εμβολίου.
Ποιες είναι οι αντενδείξεις των εμβολιασμών
Ο εμβολιασμός αντενδείκνυται σε κάθε οξύ εμπύρετο νόσημα μέχρι την ανάρρωση. Αντίθετα, λίγος βήχας ή συνάχι δεν αποτελούν αιτία αναβολής του. Ο εμβολιασμός με ζώντες εξασθενημένους ιούς, όπως δηλαδή με τους ιούς της ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας και ανεμευλογιάς, απαγορεύεται σε παιδιά που πάσχουν από ανοσοανεπάρκεια, ενώ πρέπει ν’ αναβάλλεται για έξι εβδομάδες σε περίπτωση που έχει προηγηθεί μετάγγιση αίματος ή γ-σφαιρίνης. Παράλληλα, οι γονείς των παιδιών που παρουσιάζουν αλλεργία στο αβγό πρέπει να συμβουλεύονται τον παιδίατρό τους σχετικά με τα εμβόλια ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας και γρίπης.
Πότε αρχίζουν τα εμβόλια;
Οι εμβολιασμοί αρχίζουν από το τέλος του δεύτερου μήνα της ζωής, οπότε και πέφτουν τα επίπεδα των αντισωμάτων που απέκτησε το βρέφος από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής. Άλλα από αυτά τα αντισώματα παραμένουν μόνο μέχρι τον δεύτερο μήνα, όπως της διφθερίτιδας, του τετάνου, του κοκκύτη και της πολιομυελίτιδας, και άλλα παραμένουν έως τον δέκατο πέμπτο μήνα, όπως της ιλαράς, της ερυθράς και της παρωτίτιδας.
Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται οι κατάλληλες ηλικίες για τον κάθε εμβολιασμό.
Νέα εμβόλια
- Εμβόλιο κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων
Το 2007 κυκλοφόρησε στην αγορά ένα εμβόλιο που για πρώτη φορά εστίαζε στην προστασία ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας, με πληθυσμό-στόχο την εφηβική ηλικία. Πρόκειται για το εμβόλιο κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, που στόχο έχει την προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τη συχνότερη μορφή γυναικολογικού καρκίνου. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν δύο εμβόλια, κάθε ένα από τα οποία απαιτεί τρεις δόσεις. Ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός μόνο σε κορίτσια ηλικίας 12-15 χρόνων.
- Τετραπλό εμβόλιο ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας - ανεμευλογιάς
Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα νέο συνδυασμένο εμβόλιο στη θέση του παλιότερου τριπλού (MMR), στο οποίο προστέθηκε και το αντιγόνο ανεμοβλογιάς. Γίνεται σε δύο δόσεις.
- Εμβόλιο κατά του ιού Rota
Στους μη υποχρεωτικούς εμβολιασμούς περιλαμβάνεται το εμβόλιο κατά του ιού Rota, που ευθύνεται για τη βαριά γαστρεντερίτιδα των βρεφών. Γίνεται σε ηλικία μικρότερη των έξι μηνών, συνήθως μετά την έκτη εβδομάδα, σε 2 δόσεις σε πόσιμη μορφή.
Frequently asked questions
1. Εμβόλιο γρίπης: Ποια παιδιά πρέπει να το κάνουν;
Μια συχνή ερώτηση πολλών γονιών κάθε χειμώνα είναι εάν πρέπει να εμβολιάσουν το παιδί τους με το αντιγριπικό εμβόλιο. Η απάντηση είναι ότι αυτό το εμβόλιο απευθύνεται σε συγκεκριμένες ομάδες παιδιών που έχουν έναν από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες:
- Άσθμα
- Καρδιαγγειακή νόσο
- Αιμοσφαιρινοπάθεια
- Νεφροπάθεια
- Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
- Ανοσοκαταστολή
- Μακροχρόνια λήψη ασπιρίνης
- Κλειστοί πληθυσμοί (παιδιά που ζουν σε ιδρύματα)
- Εμβόλιο φυματίωσης. Πότε γίνεται;
Το εμβόλιο της φυματίωσης γίνεται με ευθύνη του κράτους σε όλα τα παιδιά, όταν πάνε στο Δημοτικό. Προηγείται δύο μέρες πριν από το εμβόλιο η δερμοαντίδραση Mantoux.
- Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται στη γέννηση το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β;
Στην περίπτωση που η μητέρα είναι φορέας ηπατίτιδας Β, ο εμβολιασμός αρχίζει στη γέννηση και ολοκληρώνεται σε τέσσερις δόσεις.
- Είναι υποχρεωτικό το εμβόλιο ενάντια στον πνευμονιόκοκκο;
Το εμβόλιο αυτό (prevenar) προστατεύει τα παιδιά από τον πνευμονιόκοκκο και συγκεκριμένα από 7 στελέχη του, τα οποία είναι υπεύθυνα για ένα μεγάλο ποσοστό των πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων. Μερικές από τις λοιμώξεις αυτές είναι η μηνιγγίτιδα, η ωτίτιδα, η πνευμονία και η σηψαιμία. Ανήκει πλέον στα υποχρεωτικά εμβόλια και γίνεται σε 4 δόσεις που αρχίζουν από την πρώτη βρεφική ηλικία σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών
Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών
Ηλικία Εμβόλιο | Γέννηση | 1 μην | 2 μην | 4 μην | 6 μην | 12 μην | 15 μην | 18 μην | 24 μην | 4-6 ετών | 11-12 ετών | 13-18 ετών |
Ηπατίτιδας Β | Επί ενδείξεων | 1-2 δόσεις | 3η δόση | |||||||||
Διφθερίτιδας, τετάνου, κοκκύτη | 1η δόση | 2η δόση | 3η δόση | 4η δόση | 5η δόση | Από δω και πέρα κάθε 10 έτη | ||||||
Πολιομυελίτιδας | 1η δόση | 2η δόση | 3η δόση | 4η δόση | ||||||||
Αιμόφιλου | 1η δόση | 2η δόση | 3η δόση | 4η δόση | ||||||||
Μηνιγγιτιδόκοκκου | 1η δόση | 2η δόση | 3η δόση | |||||||||
Πνευμονιόκοκκου | 1η δόση | 2η δόση | 3η δόση | 4η δόση | ||||||||
Ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς | 1η δόση | 2η δόση | ||||||||||
Ανεμευλογιάς | 1η δόση | 2η δόση | ||||||||||
Ιός ανθρώπινων θηλωμάτων | Σε 3 δόσεις σε κορίτσια | |||||||||||
Ηπατίτιδας Α | Σε 2 δόσεις | |||||||||||
Φυματίωσης | Στο σχολείο | |||||||||||
Γρίπης | Επιλεκτικά | |||||||||||
(Πηγή: Παιδιατρική Βόρειας Ελλάδας, 20:19-23, 2008)
Πηγή: http://www.familylife.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου