Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2011

Υπαραχνοειδής αιμορραγία




Ως υπαραχνοειδής αιμορραγία ορίζεται η εξαγγείωση  αίματος από ένα μεγάλο αγγείο του εγκεφάλου (συνήθως από μια αρτηρία) προς τον υπαραχνοειδή χώρο, δηλαδή το χώρο που παρεμβάλλεται μεταξύ των περιβλημάτων του εγκεφάλου και συγκεκριμένα της χοριοειδούς και της αραχνοειδούς μήνιγγας.



Η υπαραχνοειδής αιμορραγία είναι κατά κύριο λόγω τραυματικής αιτιολογίας (βλέπε ενότητα κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων). Στις περισσότερες περιπτώσεις αιτία της αυτόματης ή μη τραυματικής υπαραχνοειδούς αιμορραγίας είναι η ρήξη ενός προϋπάρχοντος ανευρύσματος σε μία ή περισσότερες από τις μεγάλες αρτηρίες του εγκεφάλου. Με τον όρο ανεύρυσμα χαρακτηρίζεται κάθε παθολογική διάταση κατά μήκος ενός αγγείου. Έχει συνήθως σακοειδή μορφολογία και ευθύνεται για το 75-80% των υπαραχνοειδών αιμορραγιών. Το 5% αποδίδεται σε αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες ενώ το υπόλοιπο 15-20% οφείλεται σε φλεγμονές-αγγειΐτιδες, αιμορραγικούς όγκους, συστηματικές διαταραχές του πηκτικού μηχανισμού, φάρμακα ή χρήση ουσιών όπως η κοκαΐνη. Σε ένα ποσοστό 10% η αιμορραγία είναι αγνώστου αιτιολογίας, δηλαδή παρά τον ενδελεχή έλεγχο δεν αναγνωρίζεται αιτία.
Τα ανευρύσματα είναι συνήθως συγγενούς αιτιολογίας και σε ένα ποσοστό περίπου 10% μπορεί να έχουν οικογενή χαρακτήρα, δηλαδή να εμφανίζονται σε περισσότερα από ένα άτομα που έχουν πρώτου βαθμού συγγένεια. Σπανιότερα μπορεί να είναι μυκωτικά, δηλαδή φλεγμονώδους αιτιολογίας. Τα μυκωτικά παρατηρούνται συχνά σε ασθενείς με βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα.
Η συχνότητα υπαραχνοειδούς αιμορραγίας από ρήξη ανευρύσματος κυμαίνεται περίπου 5-10/100.000/έτος και αντιστοιχεί στο 5-10% των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Σε γενικές γραμμές το 2% επί του γενικού πληθυσμού φέρει ανεύρυσμα, ενώ μόλις το 1% επί του γενικού πληθυσμού παρουσιάζει ρήξη ανευρύσματος. Τα ανευρύσματα εμφανίζονται συνήθως την 5η δεκαετία της ζωής και απαντώνται πιο συχνά στις γυναίκες από ότι στους άνδρες, με αναλογία 1,6/1. Η αναλογία αυτή αντιστρέφεται στα άτομα στα οποία το ανεύρυσμα εκδηλώνεται σε νεότερες ηλικίες, κάτω των 50 ετών.
Η υπαραχνοειδής αιμορραγία είναι μια καλοήθης πάθηση της οποίας όμως η έκβαση δεν είναι πάντοτε καλή. Πιο συγκεκριμένα, το 10% των ασθενών καταλήγουν «αβοήθητοι», πριν δηλαδή προλάβουν να φτάσουν στο νοσοκομείο. Το 15% επί του συνόλου πάσχουν από βαριά αναπηρία, ενώ το ποσοστό θνητότητας στο εξάμηνο είναι περίπου 50%, δηλαδή ο ένας στους δύο, στο εξάμηνο καταλήγει. Το ποσοστό των ασθενών που επιστρέφει στον παλιό τρόπο ζωής ανέρχεται στο 20-35%. Το μεγάλο βέβαια ερώτημα που γεννάται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το ποια είναι η ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών. Καταφέρνουν τελικά οι ασθενείς αυτοί να αποβάλουν από το μυαλό τους όλη αυτή την περιπέτεια, στην οποία υπεβλήθησαν;
Στους παράγοντες κινδύνου, που ενοχοποιούνται ότι αυξάνουν την πιθανότητα υπαραχνοειδούς αιμορραγίας από ρήξη ανευρύσματος εγκεφάλου, περιλαμβάνονται η αρτηριακή υπέρταση, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η λήψη φαρμάκων και κυρίως αντισυλληπτικών, η προχωρημένη ηλικία, η κύηση/τοκετός, καθώς και η διενέργεια οσφυονωτιαίας παρακέντησης, ή αγγειογραφίας εγκεφάλου. Φυλετικοί παράγοντες φαίνεται επίσης να παίζουν κάποιο ρόλο. Αναφέρεται ότι οι Ιάπωνες παρουσιάζουν  αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης της πάθησης.
Κλινικά η υπαραχνοειδής αιμορραγία εκδηλώνεται με έντονη ινιοαυχενική κεφαλαλγία ( ο ασθενής αναφέρει χαρακτηρηστικά «το χειρότερο πονοκέφαλο της ζωής του»), ναυτία ή και έμετο και αυχενική δυσκαμψία. Ενίοτε, η πρώτη εκδήλωση μπορεί να είναι ένα λιποθυμικό επεισόδιο ή κάποια εστιακή νευρολογική σημειολογία, διπλωπία ή οσφυαλγία. Συνήθως οι ασθενείς διαμαρτύρονται για φωτοφοβία, ενώ σε ποσοστό 25-50% παραπονιούνται για άτυπες κεφαλαλγίες ένα με δύο μήνες πριν, οι οποίες συνήθως πλαγιώνουν προς την πλευρά του ανευρύσματος.
Μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση της αιμορραγίας είναι η αξονική τομογραφία. Η αξονική τομογραφία μπορεί επίσης να αποκαλύψει και γιγαντιαία ανευρύσματα. Γιγαντιαία χαρακτηρίζονται τα ανευρύσματα που έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 2,5 εκατοστά. Η  εξέταση εκλογής για τη διάγνωση ή τον αποκλεισμό ανευρύσματος εγκεφάλου είναι η ψηφιακή αγγειογραφία εγκεφάλου. Επί αρνητικών ευρημάτων, η εξέταση πρέπει να επαναλαμβάνεται μετά το πέρας δύο εβδομάδων από το συμβάν, ή η αρνητική απάντηση να ενισχύεται με εξίσου αρνητικά αποτελέσματα από συμπληρωματικές εξετάσεις όπως είναι η αξονική  (CTA) ή η μαγνητική αγγειογραφία (MRA).
Η ηλικία του ασθενούς, η αρχική κλινική εικόνα, η έγκαιρή διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση. Εφόσον η διάγνωση συνηγορεί υπέρ ανευρύσματος, θεραπευτικά υπάρχουν δύο επιλογές, η χειρουργική αντιμετώπιση και η ενδαγγειακή θεραπεία ή εμβολισμός. Και οι δύο αυτές θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν κοινό στόχο, δηλαδή την απομόνωση του ανευρύσματος από την κυκλοφορία και βέβαια εκτός από τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της καθεμιάς υπάρχουν και οι ενδείξεις, οι οποίες μάλιστα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας. Αξίζει στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι κάθε ασθενής είναι μοναδικός.
Σημαντική θέση στην εξέλιξη των ασθενών αυτών κατέχουν και οι επιπλοκές που συνδέονται με τη νόσο. Είναι ευρέως γνωστό και αποδεκτό ότι η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Η γνώση λοιπόν και η πρόληψη των επιπλοκών συνηγορούν υπέρ της καλύτερης έκβασης των ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία από ρήξη ανευρύσματος. Μια από τις πιο σημαντικές επιπλοκές είναι η επαναιμορραγία. Η πιθανότητα επαναιμορραγίας είναι 15% στο πρώτο 24ωρο, 20% εντός των δύο πρώτων εβδομάδων, 50% στο πρώτο εξάμηνο και στη συνέχεια  3% ανά έτος. Η αποφυγή της επαναιμορραγίας λοιπόν επιτυγχάνεται με την έγκαιρη θεραπεία εντός 24-72 ωρών, είτε χειρουργικά ή με εμβολισμό. Η πιο σημαντική επιπλοκή, η οποία στις μέρες μας είναι και η πιο συχνή αιτία θανάτου στους ασθενείς αυτούς, είναι η εμφάνιση αγγειόσπασμου.  Εμφανίζεται μετά την 3η μεθαιμορραγική ημέρα και κορυφώνεται συνήθως κατά την 6η-8η μεθαιμορραγική ημέρα, ενώ συνήθως υποχωρεί μετά τη 12η ημέρα. Είναι σημαντική η πρόληψη του αγγειοσπάσμου γιατί μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμία του εγκεφάλου, δηλαδή διαταραχή της αιμάτωσης και κατά συνέπεια νέκρωση μιας περιοχής του εγκεφάλου. Εξαιτίας του αγγειοσπάσμου η θεραπεία των ανευρυσμάτων πρέπει να λαβαίνει χώρα είτε πρώιμα, εντός των πρώτων 48-72 ωρών ή όψιμα, δηλαδή μετά το πέρας των δύο εβδομάδων από την αιμορραγία. Άλλες επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν και να επιδεινώσουν την κατάσταση είναι η ανάπτυξη υδροκεφαλίας, οι καρδιαγγειακές διαταραχές (συχνά η υπαραχνοειδής αιμορραγία μπορεί να μιμηθεί ακόμη και εικόνα εμφράγματος του μυοκαρδίου), οι έντονες ηλεκτρολυτικές διαταραχές, οι επιληπτικές κρίσεις, τα θρομβωτικά επεισόδια και οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις.
Μερικοί ασθενείς, σε ποσοστό περίπου 15-20%, έχουν πολλαπλά ανευρύσματα. Η αντιμετώπιση των ασθενών αυτών είναι η ίδια με αυτούς που πάσχουν από μονήρες ανεύρυσμα. Τι συμβαίνει όμως με τους ασθενείς που έχουν μη ραγέν ανεύρυσμα, όταν αυτό αποτελεί τυχαίο εύρημα; Ο ετήσιος κίνδυνος αιμορραγίας για τα μη ραγέντα ανευρύσματα είναι περίπου 1%. Ο κίνδυνος αυτός είναι αυξημένος σε ασθενείς με πολλαπλά ανευρύσματα. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν το μέγεθος του ανευρύσματος, η ανατομική του θέση, η μορφολογία του, η αιμοδυναμική του κατάσταση, καθώς και η ηλικία του ασθενούς στην απόφαση αντιμετώπισης αυτών των ανευρυσμάτων.
Μια ιδιαίτερη κατηγορία ασθενών αποτελούν οι ασθενείς με υπαραχνοειδή αιμορραγία αγνώστου αιτιολογίας. Απαντάται σε ποσοστό περίπου 10% επί του συνόλου των υπαραχνοειδών αιμορραγιών, και  ο πλήρης απεικονιστικός έλεγχος είναι αρνητικός παθολογικών ευρημάτων. Πρέπει να σημαιωθεί οτι η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών στις περοπτώσεις αυτές είναι μικρότερη. Η αντιμετώπιση είναι συντηρητική και η έκβαση είναι καλύτερη.


2 σχόλια:

  1. Καλησπέρα Χριστίνα,

    Επικοινωνώ μαζί σου από εδώ για το blog σου COOK IN LOVE γιατί εκεί δεν είναι ανοιχτά τα σχόλια.

    Κατ αρχήν συγχαρητήρια για τη δουλειά σου και στα 2 blogs!

    Βλέπουμε οτι έχεις πολλές και ενδιαφέρουσες συνταγές και θα θέλαμε να σου παρουσιάσουμε το http://www.psaksesintages.gr, μία ιστοσελίδα στη οποία οι χρήστες μας έχουν τη δυνατότητα να ψάχνουν ανάμεσα σε περισσότερες από 29000 συνταγές από τα πιο δημοφιλή ελληνικά blogs και sites.

    Στο Psaksesintages.gr έχουμε επίσης δημιουργήσει το τμήμα TOP BLOGS ΣΥΝΤΑΓΩΝ, μία λίστα με τα πιο δημοφιλή blogs στην οποία μπορείς κι εσύ να προσθέσεις το δικό σου.

    Οι επισκέπτες μας θα μπορούν να ψάχνουν συνταγές στη σελίδα μας δημιουργώντας υψηλά επίπεδα επισκεψιμότητας για τα blogs που είναι εγγεγραμμένα.
    Και το καλύτερο είναι οτι εσύ δεν χρειάζεται να ανησυχείς για τίποτα γιατί στο Psaksesintages.gr τα πάντα είναι δωρεάν!

    Το Psaksesintages.gr ανήκει σε μία μεγάλη οικογένεια με σελίδες συνταγών από την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, τη Χιλή, την Αμερική, την Πορτογαλία και πολλές άλλες χώρες!

    Εσύ θα ήθελες να γίνεις μέλος αυτής της μεγάλης οικογένειας;

    Μπορείς επίσης να μας βρεις στο www.facebook.com/Psaksesintages και στο www.twitter.com/psaksesintages

    Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σου. Είμαστε στη διάθεσή σου για οτιδήποτε χρειαστείς!

    Με εκτίμηση

    Απόστολος Ζέρβας
    info@psaksesintages.gr

    ΑπάντησηΔιαγραφή