Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση είναι: συστολική μικρότερη από 120 mmHg
διαστολική μικρότερη από 80 mmHg
Η υψηλή αρτηριακή πίεση ή υπέρταση αυξάνει τις πιθανότητες να αποκτήσετε στεφανιαία νόσο (καρδιακό νόσημα), παθήσεις των νεφρών και εγκεφαλικό επεισόδιο. Οποιοσδήποτε μπορεί να εκδηλώσει υπέρταση ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή φυλής. Εκτιμάται ότι ένας στους τέσσερις ενήλικες έχουν υπέρταση. Όταν η υπέρταση εκδηλωθεί, συνήθως παραμένει για την υπόλοιπη ζωή του ασθενούς. Μπορείτε να ελέγξετε ή ακόμα και να αποτρέψετε την υπέρταση παίρνοντας τα κατάλληλα μέτρα
Ανάλογα με το επίπεδο της αρτηριακής πίεσης που έχει ένας άνθρωπος κατατάσσεται σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες, οι οποίες προσδιορίστηκαν το Μάιο του 2003 από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας ( NIH ) των ΗΠΑ.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
| | |||
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ | ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ | | ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ |
| Φυσιολογική | < 120 | και | < 80 |
| Προϋπέρταση | 120 - 139 | ή | 80 - 89 |
ΥΠΕΡΤΑΣΗ | |||
| Υπέρταση σταδίου 1 | 140 - 159 | ή | 90 - 99 |
| Υπέρταση σταδίου 2 | > 160 | ή | > 100 |
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΥΨΗΛΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΕΡΤΑΣΗ
Αρτηριακή πίεση η οποία κυμαίνεται από 140/90 και άνω θεωρείται υψηλή. Ο ιατρικός όρος για αυτή την παθολογική κατάσταση είναι " υπέρταση". Αυτή η κατάσταση είναι επικίνδυνη για τον οργανισμό, όχι μόνο γιατί αναγκάζει την καρδιά να λειτουργεί εντονότερα, αλλά γιατί δημιουργεί αθηροσκλήρυνση (σκλήρυνση των αρτηριών): αυξάνει τις πιθανότητες για στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο, που είναι η πρώτη και η τρίτη αιτία θανάτου στις προηγμένες χώρες..Οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί. Περίπου τα 2/3 των ανθρώπων, άνω των 65 ετών, πάσχουν από υπέρταση. Αν οι τιμές της Α.Π. βρίσκονται μεταξύ 120/80 mmHg και 139/89 mmHg ο ασθενής έχει " προϋπέρταση". Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εκδηλωθεί υπέρταση στο μέλλον αν δεν ληφθούν άμεσα τα κατάλληλα μέτρα, ενώ αν υπάρχουν κι άλλα νοσήματα (όπως διαβήτης ή νεφρική ανεπάρκεια) τότε ο άνθρωπος με προϋπέρταση πιθανώς να χρειασθεί θεραπεία με φάρμακα.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ ΠΙΕΣΗ
Συστολική πίεση είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών κατά τη στιγμή της συστολής της καρδιάς. Είναι η μεγαλύτερη τιμή από τις δύο που εκφράζεται η αρτηριακή πίεση, π.χ. 140/90: η συστολική πίεση είναι το 140 (το 90 είναι η διαστολική πίεση). Δεν είναι απαραίτητο να είναι υψηλή και η τιμή της διαστολικής πίεσης για να θεωρηθεί ότι έχετε υπέρταση. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται " μεμονωμένη συστολική υπέρταση" ή ISH ( Isolated Systolic Hypertension ).Η μεμονωμένη συστολική υπέρταση είναι συχνή;
Είναι ο πιο συχνός τρόπος εκδήλωσης της υπέρτασης ιδιαίτερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Μπορεί να πάσχετε από αυτή τη μορφή υπέρτασης χωρίς να νοιώθετε κάποιο ιδιαίτερο σύμπτωμα. Μερικές απλές μετρήσεις από το γιατρό σας είναι αρκετές για να έχετε γρήγορα τη διάγνωση.
Είναι επικίνδυνη η μεμονωμένη συστολική υπέρταση :
Οποιαδήποτε μορφή υπέρτασης είναι επικίνδυνη αν δεν ακολουθείτε την κατάλληλη θεραπεία. Η συστολική πίεση, έχει μεγαλύτερη σημασία στις μεγαλύτερες ηλικίες, ενώ το αντίθετο συνήθως συμβαίνει σε νεώτερα άτομα (κάτω των 50 ετών).
Αν η υπέρταση παραμείνει αρρύθμιστη μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο, στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, βλάβη των νεφρών, τύφλωση και άλλες σοβαρές παθήσεις. Δεν υπάρχει πλήρης εξάλειψη - θεραπεία της υπέρτασης από τη στιγμή που εμφανίστηκε, αλλά μπορεί να σταθεροποιηθεί σε επίπεδα ακίνδυνα για τον οργανισμό μας.
Κλινικές μελέτες έδειξαν ότι η καλή ρύθμιση της υπέρτασης σώζει ζωές, μειώνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και βελτιώνει την ποιότητα ζωής.
Χρειάζεται ειδική θεραπεία;
Η θεραπεία για τη μεμονωμένη συστολική υπέρταση δεν διαφέρει από τα άλλα είδη υπέρτασης. Η θεραπεία της υπέρτασης επιτυγχάνεται με την αλλαγή του τρόπου ζωής και/ή με φαρμακευτική αγωγή. Οι μετρήσεις πρέπει να είναι το ανώτερο μέχρι 140/90 mmHg . Αν ξεπερνούν αυτό το όριο, πρέπει να γίνει τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής και μεγαλύτερη αλλαγή στον τρόπο ζωής και διατροφής μας.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ ΠΙΕΣΗ;
Διαστολική πίεση είναι η δύναμη που ασκείται από το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών τη στιγμή που η καρδιά διαστέλλεται και ετοιμάζεται για την επόμενη συστολή. Η διαστολική πίεση είναι περισσότερο σημαντική για τα νεότερα σε ηλικία άτομα. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της διαστολικής πίεσης, τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος για επιπλοκές στον οργανισμό μας. Καθώς μεγαλώνει ο ασθενής, η διαστολική πίεση αρχίζει να μειώνεται και να αυξάνεται η συστολική. Γι' αυτό και στις μεγάλες ηλικίες συνήθως η συστολική πίεση είναι ιδιαίτερα αυξημένη ενώ η διαστολική είναι κάτω του φυσιολογικού. ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΥΠΕΡΤΑΣΗ;
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση είναι επικίνδυνη γιατί: • υποβάλλει την καρδιά σε υπερλειτουργία
• κάνει τα αγγεία να χάνουν την ελαστικότητά τους
• αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακά και άλλα νοσήματα
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Παράγοντες κινδύνου μιας ασθένειας είναι οι "καταστάσεις" που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης αυτής της ασθένειας.Οι παράγοντες που μπορούν να ελεγχθούν - μεταβληθούν είναι:
• Αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
• Υπερχοληστεριναιμία (αυξημένη χοληστερίνη)
• Κάπνισμα
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Παχυσαρκία
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
Οι παράγοντες χωρίς τη δυνατότητα μεταβολής είναι:
• Ηλικία ( ? 55 ετών για τους άντρες και ? 65 ετών για τις γυναίκες)
• Οικογενειακό ιστορικό με στεφανιαία νόσο σε ηλικία μικρότερη των 65 ετών για τις γυναίκες και μικρότερη των 55 ετών για τους άντρες.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ
Η αρτηριακή υπέρταση μπορεί να επιδράσει αρνητικά στα παρακάτω συστήματα του ανθρώπινου σώματος:• Εγκέφαλος
• Καρδιά
• Οφθαλμοί
• Αρτηρίες
• Νεφροί
ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
Η υπέρταση είναι η σημαντικότερη αιτία ενός εγκεφαλικού αγγειακού επεισοδίου. Η αυξημένη πίεση μπορεί να επιφέρει τη ρήξη ενός ήδη εξασθενημένου αιμοφόρου αγγείου με τελικό αποτέλεσμα την εσωτερική αιμορραγία του εγκεφάλου. Σοβαρό πλήγμα του εγκεφάλου είναι και η απόφραξη αρτηρίας, στην οποία προϋπήρχε στένωση, από θρόμβο αίματος. Σ' αυτή την περίπτωση έχουμε ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.ΚΑΡΔΙΑ
Οι αρτηρίες μεταφέρουν αίμα και οξυγόνο στους μυς της καρδιάς. Αν η καρδιά δεν αιματώνεται-οξυγονώνεται επαρκώς, λόγω στενώσεων ή θρόμβων των αρτηριών, εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα της γνωστής στηθάγχης. Εξίσου σημαντική διαταραχή είναι και η αδυναμία της καρδιάς να τροφοδοτήσει το υπόλοιπο σώμα με οξυγονωμένο αίμα (καρδιακή ανεπάρκεια).
ΝΕΦΡΟΙ
Οι νεφροί είναι τα φίλτρα του οργανισμού τα οποία απαλλάσσουν το αίμα που κυκλοφορεί στο σώμα, από τα άχρηστα συστατικά του. Η υπέρταση, με την πάροδο του χρόνου, δημιουργεί στενώσεις στα αγγεία των νεφρών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το ¨φιλτράρισμα¨ λιγότερης ποσότητας αίματος και την παραμονή των άχρηστων συστατικών του αίματος μέσα στον οργανισμό μας. Όταν δημιουργηθεί αυτή η παθολογική κατάσταση, η θεραπεία είναι η αιμοκάθαρση ή η μεταμόσχευση νεφρών.ΟΦΘΑΛΜΟΙ
Η υπέρταση επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και τα αγγεία των οφθαλμών τα οποία μπορεί να αιμορραγήσουν μετά από ρήξη. Η όραση μπορεί να εξασθενήσει, σταδιακά να γίνει θαμπή και το τελικό αποτέλεσμα να είναι η τύφλωση.
ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗ;
Η υπέρταση είναι αρκετά συχνή πάθηση. Οι άνθρωποι οι οποίοι είναι περισσότερο επιρρεπείς να παρουσιάσουν υπέρταση είναι οι ακόλουθοι: • υπέρβαροι άνθρωποι
• άνθρωποι με ιστορικό υπέρτασης στην οικογένεια
• ήδη υπάρχουσα "προϋπέρταση"
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ;
Η διάγνωση της υπέρτασης μπορεί να γίνει εύκολα παρακολουθώντας την με τακτικές μετρήσεις. Οι περισσότεροι γιατροί μπορούν να διαγνώσουν την υπέρταση από 2 ή περισσότερες μετρήσεις σε διαφορετικές ημέρες. Συνεχείς μετρήσεις με αποτέλεσμα 140/90 mmHg και άνω θεωρείται υπέρταση.Κάποιοι άνθρωποι παρουσιάζουν αυξημένη αρτηριακή πίεση μόνο κατά την διάρκεια της επίσκεψής τους στον γιατρό, ενώ στο σπίτι έχουν φυσιολογική πίεση. Αυτή η πάθηση λέγεται "υπέρταση λευκής μπλούζας". Όταν ο γιατρός υποπτευθεί μια τέτοια κατάσταση μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να παρακολουθήσει την αρτηριακή του πίεση στο σπίτι και να καταγράψει τις μετρήσεις ή να υποβληθεί σε 24ωρη καταγραφή της αρτηριακής πίεσης με την ειδική συσκευή.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ;
Η διαδικασία μέτρησης της αρτηριακής πίεσης είναι εύκολη και γρήγορη. Η μέτρηση γίνεται σε "χιλιοστόμετρα του υδραργύρου ( mmHg )" και καταγράφεται με δύο αριθμούς: τη συστολική και τη διαστολική πίεση. Ιδιαίτερα σημαντική για τις μεγαλύτερες ηλικίες είναι η συστολική πίεση. Για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης χρησιμοποιείται μια γνωστή σε όλους συσκευή που ονομάζεται " σφυγμομανόμετρο " ή "πιεσόμετρο" και κυκλοφορεί σε πολλές παραλλαγές.ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
- Μην πίνετε καφέ και μην καπνίσετε, 30 λεπτά πριν από τη μέτρηση.
- Πριν από τη μέτρηση καθίστε, για 5 λεπτά, με τη ράχη στηριγμένη σε κάθισμα και τα πόδια ακουμπισμένα στο πάτωμα. Στηρίξτε το χέρι σας σε ένα τραπέζι περίπου στο ύψος της καρδιάς.
- Φορέστε μπλουζάκι με άνετο ή κοντό μανίκι, έτσι ώστε το χέρι να είναι εκτεθειμένο και χαλαρό κατά τη μέτρηση.
- Κάντε δύο μετρήσεις με διαφορά δύο λεπτών μεταξύ τους και βγάλτε ένα μέσο όρο.
- Ρωτήστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας για το αποτέλεσμα της μέτρησης.
- Σημειώστε σε χαρτί τα αποτελέσματα της μέτρησης και την ημερομηνία.
Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ
Μπορείτε με απλά βήματα και υιοθετώντας ένα υγιεινό τρόπο διαβίωσης να αποτρέψετε την υψηλή αρτηριακή πίεση. Αυτά τα βήματα περιλαμβάνουν:• διατήρηση του ιδανικού βάρους,
• σωματική δραστηριότητα - άσκηση,
• υγιεινή διατροφή με βάση τα φρούτα, τα λαχανικά, και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά,
• επιλέγοντας και παρασκευάζοντας τροφές με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, νάτριο και κεκορεσμένα λίπη.
• Μείωση των αλκοολούχων ποτών.
Σε αυτή την ενότητα θα μάθετε τα πάντα για τον υγιεινό τρόπο διαβίωσης για τον έλεγχο ή την αποτροπή της αυξημένης αρτηριακής πίεσης.
ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Κλινικές μελέτες έδειξαν ότι ακολουθώντας ένα υγιεινό τρόπο διατροφής μειώνεται ο κίνδυνος εκδήλωσης υπέρτασης και μειώνονται η τιμές της αρτηριακής πίεσης που ήδη είναι αυξημένες.Μια κλινική μελέτη ( DASH ) η οποία ασχολήθηκε με την επίδραση των θρεπτικών ουσιών των τροφών, συμπέρανε ότι υπήρξε αισθητή μείωση των τιμών της Α.Π. ανάλογα με το είδος τις διατροφής. Οι ασθενείς ακολουθούσαν μια διατροφή με φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, ψάρια και άσπρο κρέας αποφεύγοντας τα λίπη, το κόκκινο κρέας και τα γλυκά.
Στη συνέχεια μια δεύτερη μελέτη ( DASH - SODIUM ) μας έδειξε ότι υπήρχε περαιτέρω μείωση στις τιμές της αρτηριακής πίεσης μειώνοντας το νάτριο από τις τροφές, όποιες και αν ήταν αυτές. Η καλύτερη ρύθμιση της υπέρτασης πραγματοποιήθηκε από εκείνους που κατανάλωναν λιγότερη ποσότητα νατρίου την ημέρα (1.500 mg /ημέρα).
Οι παραπάνω μελέτες μας δείχνουν ότι παίζει μεγάλο ρόλο το είδος της διατροφής που θα ακολουθήσουμε, όπως επίσης και η ποσότητα του αλατιού που καταναλώνουμε.
ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Είναι εύκολο να υιοθετήσετε ένα υγιεινό τρόπο διατροφής. Ακολουθούν κάποιες βασικές συμβουλές: • Αν μέχρι τώρα καταναλώνατε ένα έως δύο λαχανικά την ημέρα, προσθέστε ένα ακόμα στο γεύμα και στο δείπνο.
• Αν δεν καταναλώνετε καθόλου φρούτα μέχρι τώρα ή πίνετε μόνο χυμούς στο πρωινό, προσθέστε ένα φρούτο στο γεύμα σας ή μια οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ημέρας.
• Χρησιμοποιήστε τη μισή ποσότητα βουτύρου και μαργαρίνης απ' ό,τι συνήθως.
• Καταναλώστε τροφές με χαμηλά λιπαρά
• Αυξήστε σταδιακά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων σε τρία την ημέρα. π.χ. μπορείτε να πιείτε γάλα με το γεύμα σας αντί για σόδα, αλκοόλ ή άλλα ζαχαρούχα αναψυκτικά.
Αντιμετωπίστε το κρέας σαν ένα μέρος του γεύματος
- Αγοράστε λιγότερο κρέας. Αν δεν υπάρχει στο ψυγείο σας δεν θα το καταναλώσετε.
- Αν τρώγατε μεγάλες μερίδες κρέατος μέχρι τώρα, προσπαθήστε να τις μειώσετε σταδιακά.
- Υποχρεωτικά δύο ή και περισσότερα γεύματα την εβδομάδα μόνο με φυτικές τροφές, χωρίς καθόλου κρέας.
- Αυξήστε τα γεύματα των λαχανικών και των δημητριακών.
• Τα φρούτα και οι τροφές με χαμηλά λιπαρά προσφέρουν ωραία γεύση και ποικιλία διατροφής.
• Δοκιμάστε τα παρακάτω μεταξύ των κυρίως γευμάτων: γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά ή γιαούρτι παγωμένο, γάλα κρύο με μειωμένα λιπαρά, φρούτα, χυμούς.
Πηγή: http://www.medweb.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου